Het belang van slaap en de schrikwekkende gevolgen van insomnia

Een uurtje langer doorwerken, een extra drankje op die receptie, nog één aflevering van je lievelingsserie… Ah, dat uurtje minder slaap offer je er graag voor op. Je hoorde al best vaak over het belang van een goede nachtrust, maar zo cruciaal kan dat nu ook niet zijn, toch? Wel, onze excuses dat we je wakker schudden, maar slaap is misschien wel het meest onderschatte onderdeel van ons leven. Het aantal mensen met slaapproblemen neemt zienderogen toe. Dat is nefast voor de gezondheid. Benieuwd hoe belangrijk een goede nachtrust nu écht is? In dit artikel ontdek je de gevolgen van slaapproblemen en bespreken we hoeveel slaap nu eigenlijk genoeg is. Voldoende wakker, hopelijk?

Moe en futloos aan je dag beginnen? Analyseer dan eerst eens je slaap

Je bent overdag regelmatig moe, lusteloos en hebt weinig energie. Bovendien kamp je op kantoor met concentratieproblemen en ook je creativiteit is niet meer wat het geweest is. Wat is er met mij toch aan de hand, vraag je je af. Je laat je bloed analyseren, ondergaat meerdere onderzoeken in het ziekenhuis, maar alles blijkt in orde. Het enige waar je niet meteen aan denkt, is de kwaliteit van je nachtrust.

Wanneer je weer eens tot 1 uur ’s nachts ligt te piekeren en je de slaap maar niet kunt vatten, vind je op je smartphone een artikel over insomnia. Insomnia of slapeloosheid is een acute slaapstoornis die chronisch kan worden als het niet tijdig en goed wordt aangepakt. Een studie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam ontdekte dat heel wat Nederlanders slaapproblemen hebben en aan insomnia lijden. Heb jij moeite om in te slapen, word je ’s nachts regelmatig wakker of begin je vaak lusteloos en zonder energie aan je dag? Dan is het raadzaam om je slaap eens grondig onder de loep te nemen.

Noodzakelijk kwaad versus levensbelangrijke keuze

Slaap wordt vaak afgeschilderd als een noodzakelijk kwaad. En ja, we geven het toe: wie offert er al eens geen uurtje slaap op om wat extra tijd met vrienden te spenderen of een werkmeeting grondig voor te bereiden? Maar daar zit net de paradox. Want wie geen goede nachtrust heeft, gaat zijn productiviteit en efficiëntie zien afnemen. Goed slapen is essentieel voor het mentaal, fysiek en emotioneel welzijn. Een uurtje per nacht langer slapen en je dagen vol levenslust, energie en creativiteit beleven of een uurtje per dag meer hebben, maar lusteloos en moe door het leven gaan? Aan jou de keuze.

En die keuze is belangrijker dan je kunt vermoeden, want de gevolgen van insomnia zijn niet te onderschatten. Slaapproblemen werken bijvoorbeeld verschillende chronische ziektes in de hand. We zetten de schrikwekkende effecten van een slechte nachtrust even op een rijtje.

Slechter bloedsuikermanagement

Wie slecht slaapt, zal overdag minder gevoelig zijn voor insuline, het hormoon dat de suikerspiegel reguleert. Insomnia wordt dan ook gelinkt aan ziekten als obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten. Gedurende een week een uurtje per nacht minder slapen, kan al leiden tot een pre-diabetische situatie. Confronterend, hé?

Diabetes wordt onder meer aan insomnia gelinkt

Hormoondisbalans

Een slechte slaper maakt meer cortisol, het zogenaamde stresshormoon, aan. Na een slechte nacht ben je overdag dus extra vatbaar voor stress.

Bovendien zal slecht slapen ook grote gevolgen hebben voor je eetlust. De productie van het verzadigingshormoon leptine neemt immers af, terwijl de aanmaak van het ‘hongerhormoon’ ghreline juist hoger zal liggen. Het hongergevoel neemt toe, maar je voelt je minder snel verzadigd. Je zal dus automatisch meer eten of sneller naar een extra snack grijpen.

Verstoringen in de darmen

Ook op de darmen heeft slaaptekort een negatieve invloed. Studies met dieren hebben onvoldoende slaap immers in verband gebracht met veranderingen in de darmflora. Die veranderingen zouden ontsteking veroorzaken en de insulinegevoeligheid beïnvloeden. Ook onze darmbacteria, die zo belangrijk zijn voor ons immuunsysteem, worden door onvoldoende slaap uit balans gebracht.

Slaaptekort heeft ook een negatieve invloed op onze darmen

Concentratieproblemen

Voel je je na een korte nacht verstrooid en heb je moeite om je te concentreren? Volledig normaal, want slaaptekort verstoort ons vermogen om helder te denken. Ook onze alertheid maakt een serieuze duik.

Verder is goed slapen heel belangrijk voor het geheugen. Herinneringen worden immers tijdens onze slaap verwerkt en opgeslagen. Ook bij de emotionele regulatie speelt slaap een cruciale rol.

Zwakker immuunsysteem

Heb je regelmatig last van verkoudheden en andere virale kwaaltjes? Wie vaak niet tijdig naar bed gaat, heeft over het algemeen een zwakker immuunsysteem. Tijdens de slaap produceert ons lichaam immers cytokinen, een eiwitmolecuul dat een belangrijke rol in ons immuunsysteem vervult. Ook het juiste bioritme heeft een belangrijk regulerend effect op ons afweersysteem. Een goede slaap en gezonde biologische klok zijn dus essentieel om gezond te blijven.

Hogere bloeddruk

Recent Amerikaans onderzoek ontdekte ook een verband tussen hogere bloeddruk en slecht slapen. Vooral de kwaliteit en kwantiteit van de diepe slaap, zou belangrijk zijn om de bloeddrukwaarden stabiel te houden.

Hoeveel is genoeg?

Ondertussen al wat meer overtuigd van het belang van een goede nachtrust? Mooi zo. Maar hoeveel slaap is nu eigenlijk genoeg, horen we je al denken. Dat is afhankelijk van verschillende factoren: de mate van belasting van het lichaam (topsporters doen er bijvoorbeeld goed aan om meer te slapen), de leeftijd, je levensstijl, je genen…

Hoeveel slaap je nodig hebt, is van verschillende factoren afhankelijk

Slaap je gemiddeld minder dan 7 uur? Dan heb je meer kans om verschillende slaapstoornissen – en dus andere ziektes – te ontwikkelen. Volgens consensusevaluaties van duizenden wetenschappelijke artikelen ligt de zogenaamde ‘sweet spot’ voor volwassenen tussen de 7 en 7,5 uur slaap per nacht. Het is echter niet alleen de hoeveelheid die telt, maar ook de kwaliteit is uiteraard heel belangrijk.

Wil je jouw ideale slaapduur kennen? Overweeg dan het volgende experiment. Zorg dat je tenminste drie dagen na elkaar niet op een vast moment moet opstaan, op vakantie bijvoorbeeld. Ga pas naar bed wanneer je moe bent, slaap tot je zonder wekker wakker wordt en goed uitgerust bent. Tel na drie dagen alle slaapuren op en bereken het gemiddelde. Et voilà: je weet hoeveel slaapuren je nodig hebt om je dag fris te kunnen starten.

Wil je na het lezen van dit artikel je slaapproblemen aanpakken en je slaap verbeteren? Dankzij onze content kan je op beide oren slapen. In dit artikel verzamelden we immers heel wat nuttige en praktische tips om je slaap te verbeteren. Sweet dreams!